Το κάστρο στη Μεθώνη καταλαμβάνει ολόκληρη την έκταση του ακρωτηρίου της ΝΔ ακτής. Μια τάφρος χωρίζει το κάστρο από την ξηρά.Η είσοδος βρίσκεται στη μέση περίπου της βόρειας πλευράς και είναι προσιτή με μια πέτρινη γέφυρα από 14 τόξα. Η κεντρική πύλη αποτελεί ένα από τα εντυπωσιακότερα στοιχεία του κάστρου.
Το άλλο είναι η έκτασή του. Αριστερά και δεξιά της εισόδου διατηρούνται οι δύο μεγάλοι προμαχώνες. Η βόρεια πλευρά του τείχους φτάνει τα 11 μέτρα ύψος και οι δύο προμαχώνες επικοινωνούσαν μεταξύ τους με ένα σκεπαστό πέρασμα. Το τείχος ενισχύεται με τετράγωνους πύργους στη ΒΑ πλευρά και έναν μεγάλο στρογγυλό στη ΒΔ.
Για να κατασκευασθεί χρησιμοποιήθηκαν καλοδουλεμένες πέτρες που έφεραν επίχρισμα από κονίαμα. Αμέσως μετά την κεντρική πύλη ανοίγεται ένας δρόμος θολοσκέπαστος που οδηγεί σε μια δεύτερη πύλη και μετά σε μια τρίτη στο εσωτερικό του κάστρου που βρισκόταν το κατοικημένο μέρος. Αυτό χωρίζεται από ένα εγκάρσιο τείχος ύψους 6 μέτρων ενισχυμένο με πέντε πύργους. Σε κεντρικό σημείο δεσπόζει μια μονόλιθη ψηλή κολόνα από κόκκινο γρανίτη στημένη από το 1686 προς τιμή του Μοροζίνη πάνω σε χτιστό βάθρο. Κάπως καλά διατηρημένα είναι τα χαμάμ των πασάδων με τις θολωτές στέγες γεμάτες στρογγυλούς φεγγίτες που χρησίμευαν για ξεθερμάστρες στους αχνούς. Χαρακτηριστικό σημείο του επισκέπτη είναι η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με το πέτρινο απλόγραμμο καμπαναριό να θυμίζει εκκλησίες των χωριών της Βρετάνης. Καθολική εκκλησία στην αρχή, τζαμί αργότερα και ορθόδοξη σήμερα στολίζεται στην είσοδό της με δύο κολόνες από τα συντρίμμια της πεσμένης βυζαντινής εκκλησίας της Αγίας Σοφίας.
“Ο περιηγητής Pietro Casola που επισκέφτηκε την Μεθώνη στα 1494 γράφει: «μια μεγάλη τάφρος ανοίγεται τώρα, που όταν θα τελειώσει θα είναι ένα εκπληκτικό έργο». Φαίνεται ότι οι Βενετοί είχαν σκοπό με το έργο αυτό να ενώσουν τις δύο θάλασσες την ανατολική και την δυτική, για να απομονώσουν το Κάστρο από την στεριά, αλλά δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν το έργο διότι μετά από 6 χρόνια εκδιώχτηκαν από τους Τούρκους (1500). Η βενετσιάνικη γέφυρα ήταν ξύλινη και κινητή και έμεινε τέτοια μέχρι το έτος 1829. Η νέα γέφυρα που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση, χτίστηκε από τους Γάλλους του Στρατηγού Μαιζών.
Έχει τέσσερα μέτρα ύψος, μήκος 45, πλάτος 3 μέτρα και αποτελείται από 14 καμάρες (τόξα). Επάνω σ’ αυτήν την γέφυρα θα περάσει ο σημερινός επισκέπτης, για να εισέλθει στο επιβλητικό Κάστρο, από την πολιτεία της Μεθώνης που με σχέδιο του Καποδίστρια χαράχτηκε η ρυμοτομία της. Το σχέδιο αυτό εκπονήθηκε στις 4 Μαΐου του 1829 από τον λοχαγό Adubart του μηχανικού συντάγματος της Γαλλικής στρατιάς του Μαιζών.
Εγκεκριμένο φέρει τον αριθμό 1 (είναι προφανώς το πρώτο σχέδιο ελληνικής πόλεως) και την υπογραφή του Ιωάννη Καποδίστρια.” (Σημείωση : Το αναφερόμενο σε εισαγωγικά κείμενο είναι από την εργασία του Μεθωναίου Ιστοριοδίφη Τάκη Δεμοδού «Τρία παλιά γεφύρια της Μεθώνης».) Στη Νότια πλευρά του κάστρου πάνω σε βραχώδη νησίδα κτίστηκε από τους Τούρκους (1500-1573) το Μπούρτζι. Πρόκειται για κομψή οκταγωνική κατασκευή με ιδιαίτερη αμυντική αξία που χρησιμοποιήθηκε ως τόπος φυλάκισης και βασανιστηρίων.